Ký họa chân dung chú Viên Ngộ của Họa sĩ Triệu Sơn tặng

Đến với thư pháp họa hình khi tuổi đời đã cao, nhưng đam mê thì mới bắt đầu được thắp lửa. Bao sóng gió của cuộc đời được ông chiêm nghiệm lại, chuyển tải vào những bức thư pháp họa vô cùng độc đáo và rất đậm tính nhân văn.

Ngọc trong đá

Viên Ngộ tên thật là Trần  Văn Ngộ, sinh năm 1945 tại quê nhà Quảng Ngãi, vào TP.HCM lập nghiệp năm 1965. Trước khi “ăn đời ở kiếp” với thư pháp họa ông từng là người đàn ông trụ cột trong một gia đình có 6 người con. Từng là chủ của một xưởng làm Mộc với cuộc sống khá ổn định, nhưng một tai nạn lao động đã ập đến khiến sức khỏe ông yếu dần và phải bỏ nghề làm Mộc.

Ông bắt đầu tìm kiếm cho mình cái nghề phù hợp với sức khỏe để kiếm kế sinh nhai, nuôi gia đình. Đã có thời gian ông theo đuổi âm nhạc vì nghĩ rằng mình có khả năng sáng tác thơ ca, sẻ phù hợp với nghề, thế nhưng việc đó cũng chẳng tồn tại được bao lâu. Năm 1995, trong một lần đi xem triển lãm tại Thiền viện Vạn Hạnh, ông thấy thích những bức thư pháp, rồi từ đó ông bắt đầu đam mê và tìm đọc rất nhiều sách về thư pháp nhưng lại không thích theo đường nét của lối thư pháp truyền thống. 

 

                

                                                             Thư pháp gia Viên Ngộ trò chuyện với khách

Sau buổi triển lãm, Viên Ngộ như bị cuốn vào đam mê thư pháp, ông suốt ngày đóng chặt cữa phòng luyện chữ, việc này khiến vợ ông buồn lòng. Việc quyết tâm luyện thư pháp họa cộng với đi vào ăn chay trường khiến mối quan hệ vợ chồng thêm căng thẳng.

Kinh tế gia đình rơi vào cảnh khó khăn, tình cảm vợ chồng bị rạn nứt mà không thể hàn gắn. Thế nên, ông thầm lặng ra đi với đôi bàn tay trắng, để lại toàn bộ gia sản cho vợ và các con. Từ đây, sóng gió cuộc đời bắt đầu tìm tới ông ở cái tuổi tưởng chừng được hưởng sự an nhàn. Những ngày mới đặt chân ra khỏi nhà, ông phải sống qua ngày nhờ sự trợ giúp của bạn bè, tình cảnh hết sức éo le.

Thế nhưng, ông giống như “ngọc trong đá”, gian nan cuộc đời giống như những trận đòn mài dũa khiến tài năng, tâm trí ông thêm bừng sáng. Ông tâm sự rằng: “Trong những tháng ngày này, tôi vừa là trò nhưng cũng vừa là thầy, tham dự rất nhiều buổi triển lãm thư pháp, mua sách tự nghiên cứu, tham gia lớp đào tạo viết thư pháp chuyên nghiệp và tự mày mò sáng tác theo cách của riêng mình”. Đúng thế, cái nét riêng tạo nên một nhà thư pháp tài ba với những tác phẩm quá đổi diệu kỳ trong nghệ thuật thư pháp.

Năm 2006, Hội Văn học nghệ thuật tỉnh tổ chức triển lãm thư pháp của nhà thư pháp Viên Ngộ - người con quê hương Quảng Ngãi đang sing sống tại TP.HCM. Buổi triển lãm thư pháp nhằm gây quỹ ủng hộ trẻ em nghèo Sơn Mỹ. Nét đẹp trong tâm hồn nhà thư pháp, tài năng thể hiện trong từng nét chữ của Viên Ngộ đã được các kênh truyền hình VTV, HTV lấy cảm hứng thực hiện phóng sự, rất nhiều tờ báo viết về cuộc đời và sự nghiệp của ông.

 Cái hồn trong thư pháp họa

Nếu không cảm nhận được tâm hồn mình, không nhận thấy được xúc cảm của người khác thì làm sao diễn tả giúp họ một tác phẩm có hồn, thư pháp gia Viên Ngộ chia sẻ: “Việc dùng chữ từ ý tưởng để viết thành hình tượng là cả một quá trình của sự hình dung và sáng tạo. Khi viết tên một nhân vật nào đó, dù có nổi tiếng hay không cũng phải có thời gian tìm hiểu con người ấy ra sao, tính nết của họ thế nào và thông qua các cuộc nói chuyện để tìm cảm xúc trình bày trong thư pháp nhằm khắc họa đúng nhất về nhân vật ấy. Như vậy mới tạo được bức thư pháp họa vừa đẹp vừa có hồn mà lại mang ý nghĩa cuộc sống của con người”.

Đến với thư pháp họa Viên Ngộ, người xem như lạc vào một thế giới sống động của thơ, nhạc, họa và những cung bậc cảm xúc mãnh liệt. Ông tiết lộ: “Thư pháp họa hội tụ 7 môn nghệ thuật: thơ, văn, nhạc, hội họa, thiền, triết, võ thuật. Nếu thơ làm con người ta biết rung cảm thì thiền, triết dẫn ta đến với những triết lý, suy tưởng theo hướng chân, thiện, mỹ của con người. Nhưng quan trọng nhất vẫn là hình tượng để biểu đạt nội dung và ý nghĩa của con chữ. Tôi không chạy theo đời thường dễ tính, mà bắt người xem phải suy nghĩ, nghiền ngẫm. Về kỹ thuật có thể non kém nhưng về ý tưởng thì phải đạt trình độ cao”.

            

                                                         Tác giả Viên Ngộ bên những tác phẩm của mình

Những tác phẩm đặc sắc của ông thường thể hiện về gia đình, quê hương, những triết lý trong cuộc sống. Tất cả những tác phẩm thư pháp của ông đều được họa hình vô cùng đặc sắc, truyền tải đến người xem một cảm xúc vừa dâng trào vừa sâu thẳm. Chữ  mẹ trong bức thư pháp của ông là hình ảnh người mẹ đang ngồi ôm đứa con thân yêu của mình, hay chữ “Thầy” là hình ảnh người lái đò qua sông, chữ “Quê Hương” là hình ảnh vần trăng, bến nước, con đò, chữ “Nhẫn” như những giọt nước nhỏ xuống gây tràn, như nhắc chúng ta phải biết nhẫn.

Trong thời gian viết thư pháp họa, Viên Ngộ cảm nhận được nhiều niềm vui mà ông xem như phép màu kỳ diệu mang lại, ông kể: “Nhiều đôi vợ chồng đang lục đục, gây gỗ đã tìm đến nhờ tôi viết tặng bức thư pháp họa. Sau khi nhận được tác phẩm, họ cảm nhận được niềm vui và trở nên chia sẻ với nhau hơn, biết lắng nghe nhiều hơn. Mỗi khi giận nhau, nhìn vào bức thư pháp của tôi họ lại cảm thấy vui vẽ. Rồi đến câu chuyện, cô chủ tich hội đồng quản trị muốn tặng cho chồng mình một bưc thư pháp để diễn tả nỗi lòng mình, sau khi nhận được tác phẩm cả hai vợ chồng đều rất tâm đắc và vô cùng biết ơn”.

Thư pháp họa của Viên Ngộ đầy thần thái, nhiều xúc cảm khiến cho người xem bị cuốn hút. Bức tranh thư pháp của ông như có khả năng cảm hóa được lòng người, ông chia sẻ thêm: “có một người mẹ buồn lòng vì cậu con trai ngỗ ngược, không biết nghe lời nên tìm đến tôi nhờ viết thư pháp. Sau khi mang tác phẩm về treo trong nhà, có điều lạ là cậu bé rất thích bưc thư pháp và từ đó cũng biết lắng nghe lời mẹ hơn”.

                                  

                                                                      Chữ “Tâm” của tác giả Viên Ngộ

Tâm niệm trong cuộc sống và với nghệ thuật thư pháp họa của ông được gới gọn trong 4 câu thơ của chính ông sáng tác:

“ Lấy trí tuệ làm bút

 Máu từ tim làm mực

Yêu thương và trung thực  

Viết nên thành chữ Tâm”

Chúc cho ông, thư pháp họa tài ba có thật nhiều sức khỏe, có thật nhiều niềm vui trong cuộc sống để tiếp tục cống hiến những tác phẩm đặc sắc cho đời.

                                                                                                                                                Đình Quân (BVPL)