(BVPL) - Minh bạch thị trường vé số là giúp cho các doanh nghiệp kinh doanh hợp pháp trong lĩnh vực này cạnh tranh lành mạnh với nhau, thúc đẩy mạnh mẽ cho thị trường phát triển bền vững. Đây chính là nguồn thu lớn cho ngân sách nhà nước tại địa phương tạo quỹ cho đầu tư y tế, giáo dục và phúc lợi xã hội...tạo công ăn việc làm cho người lao độngcó hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt...

Bùng nổ thị trường vì sự xuất hiện của vé số Điện toán (Vietllot)

Sức hấp dẫn từ giải độc đắc của xổ số kiểu Mỹ quả nhiên mê hoặc, chỉ một tấm vé tự chọn số trên tay bạn có thể may mắn bỗng chốc trở thành một tỷ phú với khối tài sản lớn. Nhiều người xưa mê vé số truyền thống thì nay đổi sang vé số kiểu Mỹ. Cùng mức mua như nhau 10.000đ,  nhưng mức trả thưởng quá lớn đã thu hút người dân tìm tới xổ số Vietllot, khiến các công ty xổ số truyền thống lo lắng trước doanh thu sụt giảm và bất an trước tương lai của mình.

Ngay giải thưởng đầu tiên khi công ty xổ số điện toán Việt Nam công bố với số tiền khủng lên đến 92 tỷ đồng đã may mắm thuộc về chị Nguyễn Thị Ánh Đào đến từ tỉnh Trà Vinh. Đây là lần đầu tiên tại Việt Nam có người trúng vé số giải đặc biệt lớn đến như vậy. Sau khi trúng giải chị Đào đã ủy quyền cho cha mình là ông Thái lên TP.HCM nhận giải, vì thế nhiều nguồn tin ban đầu cho rằng người trúng số đặc biệt của Vietlott là một lão nông đến từ Trà Vinh. Đây cũng là giải thưởng gây nhiều tranh cãi và hoài nghi nhất, ngay sau khi vừa công bố lần đầu tiên.

Tuy nhiên, cho đến thời điểm này, hoạt động của Vietllot dần đi vào ổn định, cả người bán và người mua đã dần quen với loại hình vé số này, thông tin về giải đặc biệt thường xuyên được công bố trên báo, đài. Doanh số của Vietllot tăng vọt chóng mặt trong thời gian ngắn, tạo áp lực cạnh tranh cao từ các công ty xổ số kiến thiết truyền thống.

Theo ông Nguyễn Thanh Đạm, Phó Tổng Giám đốc Vietlott, cho biết hoạt động từ ngày 18-7-2016, đến nay, Vietlott đã cung cấp 2 sản phẩm là Mega 6/45 và Max 4D. Tính đến ngày 30-9-2016, doanh thu bán vé đạt 159,245 tỉ đồng nhưng đến ngày 20-11-2016 đã tăng lên 734,416 tỉ đồng, chủ yếu là xổ số tự chọn Mega 6/45. Như vậy, doanh thu của Vietlott đạt mức trung bình hơn 10 tỉ đồng/ngày.

Tuy vietllot mới ra đời nhưng đã “làm mưa làm gió” trên thị trường là do tâm lý người dân, theo Tiến sĩ Bùi Quang Tín, Trường Đại Học Ngân Hàng TP.HCM, hiện có 3 dạng tâm lý của người mua vé số như: Số tiền thưởng độc đắc được cộng dồn, giá trị giải thưởng lớn; Kỳ vọng về số tiền thưởng; Thích được tự lựa chọn số vé để mua. Trong đó, việc người mua được lựa chọn số để mua là ưu điểm nổi trội của xổ số điện toán so với xổ số kiến thiết với những dãy số in sẵn, và còn đánh thẳng vào thị trường lô đề vốn chiếm thị phần không nhỏ của ngành xổ số.

Vé số truyền thống có bị đe dọa và nguy cơ loại khỏi cuộc chơi?

Đứng trước sự bùng nổ trên thị trường của vé số Vietllot, Hội đồng xổ số kiết thiết miền Nam đã có văn bản gửi đến Bộ Tài chính, kiến nghị một số vấn đề liên quan đến loại hình vé số điện toán, cho rằng Vietllot thời gian qua đã kinh doanh không đúng quy định, gây khó khăn và làm ảnh hưởng đến thị trường xổ số khu vực miền Nam.

Cụ thể, vé điện toán đưa đi bán dạo là không đúng với loại hình vé số tự chọn. Ngoài ra, giá bán số điện toán tại các tỉnh chưa có thiết bị đầu cuối cao hơn mệnh giá in trên vé 1.000-2.000 đồng/vé gây thiệt thòi cho đại lý và người bán vé số truyền thống. Hội đồng Xổ số kiến thiết khu vực miền Nam còn cho biết nghiêm cấm và chế tài đối với tất cả đại lý cũng như người bán vé số truyền thống tham gia bán vé của Vietlott vượt giá quy định.

Theo Tiến sĩ Bùi Quang Tín, Trường Đại Học Ngân Hàng TP.HCM cho biết, công bố doanh thu tiêu thụ toàn thị trường (22 thành viên, có cả Vietllot) của Hội đồng xổ số miền Nam đã tăng 8,09% và vượt kế hoạch 2016. Như vậy, khi có sự xuất hiện của Vietllot thì xổ số kiến thiết đã tăng thêm khoảng 3.800 tỷ đồng so với năm 2015. Đây là một tín hiệu rất tích cực cho thị trường vé số tại Việt Nam trong thời gian tới. Do đó, nguồn thu cho ngân sách nhà nước tại các địa phương dành để sử dụng đầu tư vào lĩnh vực y tế, giáo dục và phúc lợi xã hội...sẻ tốt hơn, Tiến sĩ Tín chia sẻ.

Theo Tiến sĩ Đinh Thế Hiển, một chuyên gia trong ngành xổ số cho rằng: “Vietllot ra đời giúp thị trường vé số sôi động, cạnh tranh cao, bản thân doanh nghiệp xổ số kiến thiết phải thay đổi, cải tiến để thích ứng với thị trường. Vietllot kinh doanh không sai quy định của pháp luật, không nên cấm mà hãy để thị trường tự cân bằng.” Nếu chúng ta càng cấm đoán Vietllot, thị trường sẻ càng nhiễu loạn, trong khi đó vé số truyền thống vẫn đủ sức cạnh tranh và có xác suất trúng đặc biệt cao hơn Vietllot. Xổ sổ truyền thống và Vietllot vẫn có thể hợp tác cùng phát triển. Quan trọng, các doanh nghiệp phải hiện đại, minh bạch trong quay thưởng, trả thưởng tạo được niềm tin cho người mua vé số - Tiến sĩ Hiển cho biết thêm.

Theo Vụ Tài chính Ngân hàng - Bộ Tài chính, 21 công ty xổ số kiến thiết miền Nam hiện chiếm 90% thị phần vé số cả nước, doanh số phát hành mỗi ngày đạt khoảng 240 tỉ đồng, bán thực tế là 192 tỉ đồng/ngày (mức tiêu thụ khoảng 80% vé số phát hành). Dự kiến doanh thu toàn thị trường xổ số năm 2016 đạt 75.000 tỉ đồng. Tính đến hết quý III/2016, doanh thu xổ số điện toán chỉ chiếm 0,82% thị trường và cả năm chiếm khoảng 1,3%. Như vậy, xổ số điện toán chưa ảnh hưởng đến loại hình xổ số truyền thống.

Đại diện từ một đơn vị kinh doanh vé số, ông Nguyễn Vũ Dũng, tổng giám đốc SaiGonLott cho biết: “Không có Vietlott, có lẽ giờ này, các công ty xổ số vẫn ngủ yên trên “sự độc quyền” từ thị trường có doanh thu gần 80.000 tỉ đồng. Như vậy, sự ra đời của Vietlott có những ảnh hưởng nhất định và nếu được nhìn nhận đúng đắn và chuyên nghiệp, thì đây là ảnh hưởng tích cực xuất phát từ quan điểm cạnh tranh để hoàn thiện và phát triển. Có cạnh tranh thì có nhiều lựa chọn không chỉ tốt cho khách hàng mà còn giúp cho doanh nghiệp thay da đổi thịt.”

 

Minh bạch thị trường xổ số tạo sức bật cạnh tranh

 

Minh bạc thị trường vé số chính là xây dựng niềm tin cho người dân khi sử dụng dịch vụ trò chơi có thưởng từ các nhà cung cấp, người dân yên tâm hơn khi mua vé số và nó phải phù hợp với khẩu hiệu “ích nước lợi nhà”.  Nếu các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, không chặt chẽ từ khâu quản lý, vận hành và giám sát thị trường, không lắng nghe phản biện từ chuyên gia, người tiêu dùng thì dễ nảy sinh tiêu cực trong cạnh tranh, dễ gây thất thoát nguồn quỹ từ lợi nhuận các loại hình xổ số mang lại.

Vừa qua, Thanh tra Bộ Tài chính đã thanh tra 11 công ty xổ số kiến thiết truyền thống thuộc các tỉnh thành phía Nam và đã phát hiện nhiều sai phạm. Trong đó, có 5 công ty tăng vốn điều lệ không phù hợp danh mục đầu tư cho phép. Đầu tư ngoài ngành không liên quan đến kinh doanh xổ số hơn 997 tỷ đồng, chủ yếu đầu tư vào bất động sản, ngân hàng...Bên cạnh đó còn nhiều vi phạm khác liên quan đến  hoạt động kinh doanh xổ số và còn khó khăn trong việc thoái vốn.

Đối với xổ số điện toán, trước những nghi vấn về tính minh bạch trong quay thưởng, mở thưởng, vé số có thể làm giả hay không, có trường hợp giả vé số xảy ra hay chưa? Ông Nguyễn Thanh Đạm phó tổng giám đốc Vietllot cho biết: “ Tất cả các thiết bị kỹ thuật phục vụ cho xổ số điện toán được nhập khẩu từ Mỹ, theo tiêu chuẩn quốc tế. Qúa trình quay thưởng, mở thưởng có sự tham gia giám sát của các Bộ ngành liên quan như Bộ Công an, Bộ VHTTDL, Bộ Tài chính và được truyền hình trực tiếp trên một số kênh truyền hình. Đồng thời, trong quá trình quay thưởng, có thể mời người dân ngẫu nhiên tham gia, kiểm tra kỹ lưỡng từng quả bóng quay số như kích thước, trọng lượng... nên rất khó gian lận.”

Còn việc làm giả vé số Vietllot là rất khó bởi 3 yếu tố: Khâu thiết kế nhận dạng rất được quan tâm chú trọng, chất liệu giấy làm vé rất tốt, hệ thống kiểm tra chặt chẽ. Từ trước đến giờ Vietllot chưa nhận được trường hợp người dân báo vé bị làm giả - Ông Đạm khẳng định.

Theo Luật sư Nguyễn Văn Hậu, việc cấm bán lẽ cho loại hình vé số điện toán là thiếu công bằng cho luật cạnh tranh. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền cần ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo hướng: cho phép cá nhân bán lẻ trên các tỉnh thành loại hình vé số điện toán dưới hình thức lựa chọn số ngẫu nhiên và phải đảm bảo tính ràng buộc chặt chẽ quyền và nghĩa vụ giữa đại lý kinh doanh và người bán lẻ. Làm sao phải đảm bảo được quyền lợi tối ưu cho người tiêu dùng và tránh tình trạng gây thiệt thòi và làm hỗn loạn thị trường - Ông Hậu chia sẻ.

Còn theo ông Nguyễn Vũ Dũng, tổng giám đốc SaiGonLott cho rằng, minh bạch thị trường phụ thuộc vào 4 yếu tố chính: Chính sách vĩ mô; Nhà điều hành; Thị trường; Đại lý xổ số.

“Cơ quan nhà nước có chính sách định hướng Ngành kinh tế hướng về sự minh bạch, công bằng. Tạo môi trường kinh doanh lành mạnh và khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư. Nhà điều hành: Các công ty xổ số kiến thiết truyền thống và công ty xổ số điện toán Việt Nam có sản phẩm, có quy trình quay số mở thưởng, quy trình trả thưởng, chính sách kinh doanh và phân phối, truyền thông phải minh bạch, hiện đại và hấp dẫn. Thị trường: Người chơi tham gia một cách có trách nhiệm, chơi bằng tiền nhàn rỗi và xem xổ số là trò giải trí lành mạnh. Người chơi có niềm tin  là các sản phẩm xổ số luôn minh bạch. Đại lý xổ số: Là người trực tiếp mang sản phẩm đến người chơi, họ cần có phương thức bán hàng, tuyên truyền, giữ vững đạo đức kinh doanh và có hình ảnh tốt với trách nhiệm xã hội. Họ phải hướng về là một thành phần kinh tế, tổ chức kinh doanh được “xã hội  mong muốn tồn tại và phát triển”. Họ là nhân tố góp rất lớn vào tính minh bạch thị trường.” – Ông Dũng chia sẻ.

Ông Nguyễn Hoàng Dương, phó vụ trưởng vụ Tài chính Ngân hàng – Bộ Tài chính cho biết: “ Vé số Vietllot ra đời là nhằm mục đích hiện đại hóa cho ngành xổ số theo chủ trương của Chính Phủ. Đây là một nguồn thu cho ngân sách nhà nước, địa phương giúp hỗ trợ đầu tư vào y tế, giáo dục và phúc lợi xã hội... Làm cho môi trường kinh doanh lành mạnh hơn, minh bạch hơn, làm giảm thiểu các trò cờ bạc.” Chúng ta xem mua vé số là trò giả trí chứ không quá đặt niềm tin vào đó, cần khuyến cáo người tiêu dùng và “chơi có trách nhiệm” đối với tất cả các loại hình vé số, ông Dương chia sẻ.

Đình Quân